İnsanlığın Hammaddesi: Enerji

Highlights

• 2024-07-10 22:38 En basitinden sanayi devrimini bile ele alsak ki bunu ateşin keşfiyle birlikte uygarlığın, medeniyetin, insanlığın insan olması, beslenmesinden güvenliğine, geceyi gündüze çevirmesinden, yaşam konforuna kadar pek çok alanda etkili olan enerjiyi sanayi devrimine bile aktarsak, bugün sanayi devrimi dediğimiz mesele kömürün varlığıyla, kömürün sanayi devriminin başladığı yerdeki varlığıyla, ulaşılabilirliğiyle tanımlanmış

• 2024-07-10 22:38 Öyle ki kömür madenini çıkarmak için çocuk işçilerin daha verimli olduğunun algılanması, farkına varılması çocuk işçi kavramını meydana getirmiş. Ardından çocuk işçilere yönelik yasaların düzenlenmesi, yaş sınırlanmalarının gerçekleştirmesi.

• 2024-07-10 22:38 EnerjiSan’ın CEO’su Sayın Murat Pınar’ı davet ettim.

• 2024-07-10 22:42 Bir kere konu çok güzel iklimle de başladınız. Çünkü asıl temel mesele iklimle ilgili kısım. Ki bunun altında en büyük etkileyen de karbon ayak hızı. Karbon ayak hızının %80’inin sebebi enerji sektörü.

• 2024-07-10 22:43 Ki çevreyi kapsıyor, doğayı kapsıyor, sosyal dünyayı kapsıyor, iş hayatını kapsıyor. Ama bu toprakların çok güzel bir tanımı var bununla ilgili. Aşa kurda kuşa. Yani Anadolu’da dört bin yıllık tarihine baktığımızda tarımın bu topraklarda aşa kurda kuşa denmesi aslında sürdürülebilinin temel tanımı.

• 2024-07-10 20:04 Şunu yapıyor aslında. Tohum ekerken Anadolu’da tarımın ilk bulunduğu günde itibaren birini kendi aşı için, ikisini doğa için.

• 2024-07-10 20:05 Mesela Amerika yerlilerinde yarı yarı yadır yani yarısını kendimize yarısını dolayı biz üçte ikiye şey yapmışız ama işte bu da unuttuğumuz değerlerden, kötülerimizden biri ne yazık ki.

• 2024-07-10 22:44 Danimarka örneğin ki bu işte yeşil enerji sürdürülebilirlik konusundaki çok iddialı ülkelerden biri. Birçok kendini az çarptan ötürü elbette ama ineklerden ve domuzlardan dahi değişken oranda karbon vergisi almaya karar verdi. İşte onların da çıkardığı gazlardan ötürü, metan gazlarından ötürü domuzlar daha masum olduğu için daha düşük. Yanlış hatırlamıyorum 6 dolar civarı, ineklerin de her birinden 10 dolar civarı.

• 2024-07-10 22:45 Türkiye’ye baktığımızda kötü bir durumda değiliz. Şu açıdan söylüyorum bunu. Toplam kurulu gücümüzün yüzde elli yedisi bizim yenilebilir kaynaklarda. Bu da bizi Dünya’da 12. hatta geçen hafta geldiğinden raporda 11. Avrupa’da 5. yapıyor.

• 2024-07-10 22:46 Şimdi kurulu güç demek hepsini aynı anda kullanıyorsunuz anlamına gelmiyor. Ama bu toplamda yüzde kırk ikisini yenileni bir enerjiden kullanıyoruz.

• 2024-07-10 22:46 Ama asıl hikaye bağımsız enerji politikaları. Neyi söylüyoruz burada? O 110 bin megabatın içerisinde kömürler, gazlar aslında bizim dışarıya bağlı olduğumuz. Bu da yaklaşık olarak bize 5 yıllık faturası 258 milyar dolar enerji faturamız var bizim ithalat olarak baktığımızda.

• 2024-07-10 20:08 Bu da yaklaşık 85 milyar dolarlık bir finansman ihtiyacı demektir. Ki bu halde bile yüzde 60’lara çıkabiliyoruz.

• 2024-07-10 22:47 Türkiye’nin bu yeşil enerji kaynakları, yenilenebilir enerji kaynakları, enerji ihtiyacının tamamını karşılayabilir potansiyelde mi? Kesinlikle öyle. Demek ki bu sadece yatırım meselesi. Bir

• 2024-07-10 22:47 Şimdi teknolojiye baktığınızda güneş ne yapıyorsunuz? Güneş varken. Gece yok. Şimdi rüzgarda da rüzgar olduğunda tamam sorun yok, 24 saate yayabiliyorsunuz ama durduğu zamanlar da var. Ama yeni teknolojiler, pil teknolojileri aslında onları ikinci il kaynaktan birinci il kaynak haline getiriyor. Depolayıp. Depolayıp.

• 2024-07-10 22:48 Depoladığınızda aslında bundan önceki en büyük sorun oydu. Depolama sorunu vardı. Ama artık bu çözümlerde olduğu için Türkiye’nin potansiyeli bu anlamda koyduğu hedefler itibariyle de 2050’ye kadar sıfır karbon nötr olmak aslında

• 2024-07-10 20:09 Ki burada Almanya örneği çok kritiktir. 1600 saat güneşleri var, güneşlenme süresi. Türkiye’nin 2700 saat.

• 2024-07-10 22:48 Peki bunun mesele olarak konuştuğumuza göre gözden kaçırdığımız bir şey de var. O da ne? Petrolün de çok yaygın, bol ve ucuz olması mı? Niye onu hala bu kadar yaygın tutuyorlar?

• 2024-07-10 22:48 Evet, çok ilginç bir bilgi var. Mesela elektrikli araçlardan bahsettiniz biraz önce. Elektrikli araçlar dün de vardı. 1900’de de vardı. Hatta ilk üretilen elektrikli araçtı.

• 2024-07-10 20:10 Şimdi böyle baktınız. Hatta Ford’un elektrikli araç departmanı var. Thomas Alvedison genel müdürü. Ama 1905’teki, 4’teki T modeli bir anda öyle verimli hale geldi ki o zaman bugünkü sürdürülebilik algısı da yok.

• 2024-07-10 20:11 Zaten aynı şekilde depolama teknolojisi ve elektrik aktarım teknolojisinin sıkıntılarından dolayı taşınabilirliği ve yaygınlığı, bolluğu, ucuzluğu sebebiyle akaryakıt …geçiyorlar. Çok ilginç kaderin döngüleri.

• 2024-07-10 22:49 Bugün de mi aynı sorunlarla yüzleşeceğiz? Bugün nispeten hayır. Bugün elektrikli araçlara baktığımızda ki bu da bir dönüşüm. Bu sürdürülebilmek içerisinde çok önemli bir kalem. E-mobilite. Böyle baktığımızda dünyada artık batarya teknolojisiyle ilgili bir sorun yok. Ama iki tane önemli konu var. Bu Euroelektrik’in Avrupa raporunda da var. Bir, henüz daha müşteri ya da kullanıcılar mental olarak hazır değil.

• 2024-07-10 22:51 Şöyle söyleyelim, dünyada ana trendlere baktığımızda enerjiyle ilgili olanlardan bahsediyoruz. Demin söylediğimiz bir tanesi dekarbonizasyon, bir tanesi de regulasyon. Yani daha az regulasyon ama daha güçlü. Yani daha az kanuni düzenleme. Kanuni düzenlemeler, piyasanın açılması, şeffaflaşması. Üçüncü konu desentralizasyon. Aslında mühendisliğin, elektrik mühendisliğin de birinci konusu o. Tükettiğiniz yerde üretim.

• 2024-07-10 22:51 Bizim yapılarımıza baktığınızda aslında ne yapıyoruz? Birkaç tane büyük barajımız var. Onları iletim hatlarıyla getiriyoruz, dağıtım hatlarına veriyoruz ve kullanıcıya sunuyoruz. Ama yeni trend bu değil artık.

• 2024-07-10 20:13 Bizdeki hikayeye baktığınızda deregülasyon aslında 2000’li yıllarda başlamışız biz. Öyle baktığınızda bir özelleştirme hikayesi var.

• 2024-07-10 22:56 Ama birinci dikeyde de şu var. Elektrifikasyon. Nedir elektrifikasyon? Aslında bütün enerji kaynaklarının tek bir tipe indirebilmesi.

• 2024-07-10 22:56 Çünkü biz aynı anda birden fazla yatırım yapıyoruz. Nedir bu? Gaz şebekesi için ayrı yatırım yapıyoruz. Elektrik şebekesi için ayrı yatırım yapıyoruz.

• 2024-07-10 20:13 Veya mevcut enerji kaynaklarını nasıl kullandığımızla da alakalı. Almanya mesela Hit Pump’ı çıkardı, ısı pompası. Şu an dünyada büyük rağbet görüyor ve çok iyi. Şimdi bunlar yavaş yavaş ülkemize de girmeye başladılar.

• 2024-07-10 22:57 Ama dünyadaki kendi ülke dinamiklerine göre de ayrışıyor ana trendlerden. Çünkü Almanya’da mesela nüfus artışı olmadığı için yeni abone yok. Türkiye’de her yıl yedi yüz sekiz yüz bin yeni abone var. Yeni abone. Yani her yıl bir şehir yapıyor Türkiye aslında toplamına baktığınızda. Bu Avusturya’da son on yılda on bin.

• 2024-07-10 20:17 Fakat bir yandan da hani yine bu güncel konuya girmek istememekle birlikte yakın zamanda bu hafta Financial Times gazetesinde bir dosya vardı yanlış hatırlamıyorsam ve bu yeşil hedefler konusunda iklim krizine yönelik hedefler konusunda çok uluslu şirketlerin gerek perakendi sektöründe gerek enerji sektöründe hedeflerini biraz daha ötenemeye başladığını yani biz çok iyimser bakmışız bu olaya bunlar kolay şeyler değil çok büyük yatırım gerektiriyor. biz bu yatırım baskısıyla yüzleşemiyoruz diye.

• 2024-07-10 23:00 Örneğin bu alandaki en popüler uygulamalardan tüketici tarafında OpenAI’in ChatGPTC’indeki her 15 soru yaklaşık 1,5-2 litre su tüketiyor. Ne için? Veri merkezlerindeki soğutma için, işlemcilerin soğutulması için. Bu veri merkezlerinin işlemcilerinin bir de hiç konuşulmayan, daha doğrusu çok az konuşulan muazzam enerji tüketimi var.

• 2024-07-10 23:00 Şu an mevcut uygulamalardaki dünyada hangi şirkete soruyorsanız %79’u EI ile çalışmak istiyor. Ama süreçlerine dahil etmiş olanlar %9’u sadece şirketlerin. Herkes çalışmak istiyor ama nasıl çalışacağını bulmak başka bir şey.

• 2024-07-10 23:01 Bence menzil sorununa bir tık atabiliriz. Değil mi? Orada bir sorun kalmayacak. Geri kalanı altyapı. Şimdi altyapıya baktığımızda aslında birbirini destekleyen bir mekanizma o. Şarj yapıldıkça araç satılıyor, araç satılıcı da şarj yapılıyor. Böyle bakmak lazım. Şarj istasyonu. Şarj istasyonu anlamında söylüyorum. Şimdi biz şöyle bir Avrupa’ya baktığımızda ne kadar yani istasyon başına ne kadar araçtan bahsediyoruz? İstasyon başına yirmi dört araç yapılmış. Hollanda en iyilerinden bir tanesi. Türkiye’ye baktığımızda bu yirmi iki araç. Daha iyi durumdayız. Evet. Ve özellikle Togun gelişinden sonra yerli milli arabanın hikayede biraz daha hızlı ivme kazandı. Şarj yatırımları ki bugün on dokuz bin sokete çıktı ve daha çok hızlı şarja yöneldi Türkiye. Böyle olunca aslında bayramda da gördük bunun etkilerini. Maksimum hareket olmasına rağmen şarjlanma maksimum oldu. Yüzde 21 normal günlerden daha fazla.

• 2024-07-10 23:01 Şöyle bir projeksiyon yapılabiliyor aslında. 2030’a kadar Türkiye için, bakarsanız bugün 24-25 milyon araç olduğunu varsayarsak, 1.5 milyona yakın aracın elektrikli olacağını varsayıyoruz 2030’da. Bu 2035’te satılan her iki araçtan birinin elektrikli olacağını öngörüyorduk. Bunu 5 yıl önceye çektik.

• 2024-07-10 23:02 Zaten öyle bir hesap yaptığımızda kabaca 2030’da satılan araçların yarısının elektrikli olması durumunda şebekeye ilave etkisi %10’lar civarında olur. Bu da zaten o hesaplamalar içerisinde var. Çünkü Türkiye’nin 2035’teki toplam kurul gücünde 190 bin megawatt ki bugünün %90 fazlası demek o.

• 2024-07-10 23:02 Mardinli bir girişimcinin güneş enerji panellerini temizleyen robot. üretmişti. Çünkü o paneller ne kadar temiz olursa güneşten o kadar besleniyor. Toz topraktan arındıkça verimi de artıyor. Sonra şey demişti ya bizim asıl problemimiz bu değil. Yani bu dünyanın ortak problemi de özellikle çöllerdeki bu kum fırtınalarına maruz kalan paneller.

• 2024-07-10 23:02 Bizim esas derdimiz kurşun dedi. Çünkü Türkiye’de sürekli hani böyle bir ara tabelalara dadanmıştı. Her tabele gören çat çat çat bir şarjör boşaltıyordu. Şimdi güneş panelleri o hedeflere dönüşmüş. Kaç tanesini vurabiliriz diye bayağı bir güneş panelinin aslında veriminin düşme sebebi kurşunlanması yoldan geçen arabalar tarafından. Şimdi bu dünyanın belki coğrafyasının büyük bir bölümünde hiç olmayan bir şey. Aynen.

• 2024-07-10 23:02 Demek ki bizim belki kurşun geçirmez panellere falan ihtiyacımız var.

• 2024-07-10 20:45 Bizim de niyetimiz o değildi zaten. Ama şunu söylemem lazım. Biz daha iyi bir gelecek platformu gibi bir inisiyatif başlattık 2021 yılında.

• 2024-07-10 23:03 Öyle bir çalışmayı başlatmaktı. Sağ olsunlar İDEMA’yla, işte TOB’la, UNDP’yle bunların hepsiyle bir araya gelip neler yapabiliriz diye baktık. İlk 1200 şirketlik bir çalışmaya baktık. Verimlikten ne anlıyor Türk iş dünyası?