Herkes için Siyaset Bilimi | Evren Çelik Wiltse #2

Note

Ideologies are a set of ideas or beliefs that offer different perspectives on society and politics, with three main ideologies being liberalism, conservatism, and socialism. Each ideology evaluates the current system, presents an ideal society, and offers methods for transitioning from the current state to the ideal state. Liberalism emphasizes individual rights, minimal government intervention, and free market principles, while conservatism focuses on tradition, hierarchy, and limited government involvement. Socialism advocates for social equality, collective ownership, and active government participation in the economy. Different countries may adopt a mix of ideologies, such as the capitalist yet welfare-oriented approach of Scandinavian countries, showcasing the diverse applications of ideologies in governance.

Highlights

• 2024-12-14 12:58 Fransız Devrimi’nden sonra işte kraliyet oturduğunda sağ tarafında aristokrasi, sol tarafında daha devrimci, daha ilerici, daha değişim, dönüşüm isteyen gruplar yer almışlar.

• 2024-12-14 12:57 Bunları daha sistematik bir şekilde anlamak için biz organize etmeye çalışırız. Yani mesela nasıl bir sürü farklı renk vardır. Sarı, yeşil, mor, lacivert vs. Bunları böyle karman çorman attığınız zaman size bir şey ifade etmez.

• 2024-12-14 12:58 Fransız Devrimi’nden sonra işte kraliyet oturduğunda sağ tarafında aristokrasi, sol tarafında daha devrimci, daha ilerici, daha değişim, dönüşüm isteyen gruplar yer almışlar. İşte sağ-sol ayrımı da ta o zaman Fransız Devrimi’ne kadar giden bir ayrım.

• 2024-12-14 13:00 en solda diyelim ki biz komünizm var. Ondan sonra sosyalizm, biraz daha merkeze doğru geldiğimizde liberalizm, sağa doğru gittiğimizde muhafazakarlık ve en sağda da faşizmi ideoloji olarak görebiliriz.

• 2024-12-14 13:00 Efendim daha sonra çevricilik, sosyal demokrasi, anarko, sendikalizm vs. bir sürü daha farklı varyasyonlar var ama şimdi diyelim ki hani renk skalasına sadece temel renklere bakıyoruz o yüzden bu 4-5 taneyi ele aldık.

• 2024-12-18 10:33 Yani mesela sol-sağ skalasını işte ne kadar devlet istiyorsunuz ondan sonra, ne kadar piyasa istiyorsunuz, o şekilde yorumlayanlar var. Bir de bunu daha otoriter, daha bireyci olarak bir y ekseniyle bunu kesebiliriz. Böyle bir skala var.

• 2024-12-14 13:05 son derece devletçi akımlar var. Mesela Stalinizm, bunu yerleştirebiliyoruz. Solda olup hiç bu kadar otoriter olmayan, çok daha demokratik, mesela sosyal demokrat, siyasi oluşumlar var, ideolojiler var. Bunlar tabii doğal olarak daha liberal, daha özgürlükçü ama yine kısmen daha devletçi olan karede yer alıyor.

• 2024-12-14 13:04 Liberal bir gözlükten insan doğasına baktığımız zaman insanların genel olarak böyle kendi çıkarlarını maksimize etmeye çalışan bireyci, bireysel ve nispeten bencil yaratıklar olduğunu görüyoruz. Ama buna yani kötü bir anlam yüklemiyor liberaller. Doğal olarak böyledir. İşte herkes kendi iyiliğini maksimize etmeye çalışırsa, toplumda buna izin verirse refah içinde bir toplum oluşur gibi bir insan doğası tasavvuru

• 2024-12-14 13:17 Organik toplum nedir? Organik toplum sizde farklılıkların doğal karşılandığı toplum.

• 2024-12-14 13:17 ayaklar baş olmuş. Şimdi bu son derece muhafazakar bir söylem. Çünkü bu ne yapıyor? Bir grup insanı külliyen ayak ilan ediyor ve o statüye mahkum ediyor. Bir grup insanı da külliyen baş ilan ediyor, başlığa değer biçiyor. Ayaklar baş olmuyor.

• 2024-12-14 13:20 sosyalizm Bakıyorsunuz bu şekilde çalışma şartlarını iyileştirme, işçi sınıfına siyasi haklar, seçme seçilme hakkı gibi haklar sunmaya çalışan bir ideoloji olarak Batı Avrupa’da ortaya çıkıyor ve oradan bütün dünyaya yayılıyor.

• 2024-12-14 13:22 muhafazakarlar biraz daha devletçi, biraz daha merkantilist olma eğilimindeler.

• 2024-12-14 13:22 Son olarak faşizme bakarsak, faşizm kendisini bir üçüncü yolcu olarak Yani özel sektör olsun ama işte korporatist olsun yani ne sosyalist ne tam serbest piyasacı böyle bir üçüncü yol yaklaşımı var, korporatizm yaklaşımı var faşizmde. Yani hem kapital hem sermaye hem işçiler devletin çatısı altında çalışsınlar, biz böyle bütün sınıfsal çelişkileri nötralize edelim, devlet bunları yönlendirsin ama işte yine serbest piyasa dinamikleri içerisinde çalışmaya devam etsin deniyor.

• 2024-12-14 13:25 Feministleri burada küçücük söyleyeceğim. Kusura bakmayın yani vaktimiz az olduğu için pek tanımlayamadık. Ancak burada şöyle bir şey var. devleti patriarkinin bir aracı olarak görüyor ki çok da haksız sayılmaz.

• 2024-12-14 13:23 Fakat özellikle liberal feministler diyorlar ki devlet içinde bir dönüşüm olursa biz cinsiyetçilik açısından da rahatlama yaşayabiliriz. Yani devlet diyelim ki kadınlara pozitif ayrımcılık uygularsa, kotolar kurarsa vesaire.

• 2024-12-14 13:25 Muhafazakarlara geldiğimiz zaman, şimdi skalamızın sağ tarafına kaydık yavaş yavaş. Devlet iyidir, otorite sağlar, disiplin sağlar fakat son dönemde özellikle Reagan, Thatcher gibi daha yeni muhafazakarlarda devletin biraz daha küçültülmesi arzusunu görüyoruz.

• 2024-12-14 13:25 Amerika o kadar kapitalist bir sistem ki vatandaşlarına evrensel bir sağlık sigortası bile sunmuyor. Bunu en yüksek, en zengin 30 ekonomiden bir tek Amerika böyle bir evrensel sağlık sigortasına sahip değil. Fakat ona rağmen eğer ölmeyip 65 yaşına ulaşırsanız size devletin sağladığı sağlık sigortasına ulaşabiliyorsunuz.

• 2024-12-14 13:26 Son olarak vereceğim örnek İskandinav ülkeleri. Bunlar demokratik, serbest piyasacı ülkeler ama bakıyorsunuz devletin ekonomideki rolü o kadar büyük ki yani bunlar adeta Sovyet Rusya’dan ve Çin’den daha sosyalist, daha devletçi ülkeler. Çünkü çalışıyorsunuz, özel sektör çalışıyor fakat Çok yüksek oranlarda vergilendiriliyorlar. En üst düzey gelir dilimlerinde %70 devlete vergi ödüyorsunuz. Fakat bunun karşılığında devlet size müthiş bir refah sunuyor, müthiş derecede bedava hizmetler sunuyor.