Geri Dönüyoruz #70 | İttihat ve Terakki

Highlights

• 2024-10-08 20:08 Selanik’ten geliyor ve İstanbul’a şeyden, o Yeşilköy’den, Aya Stefanos’tan geliyorlar değil mi? Ya Selanik zaten 2. Meşrutiyet’in şeyi. Hani Paris komünü gibi yani.

• 2024-10-09 06:41 Bak, bunu söylemek zorundayım. 76 Anayasasını değiştirerek, yani kendi çağının, herhalde yani Avrupa’da 2-3 tane daha vardır bundan iyi anayasa, çok iyi bir anayasa yapıyorlar.

• 2024-10-09 06:49 Gazete çıkarıp… Yalnız şeyle bitirelim, hani devam ederiz buralarda hani süreyi şey yapmamak için. 1913’te bu tatlı rüyadan uyanıyoruz ve iddiatçılar bu Bağbali baskınıyla, bu çok partiyle… Balkan Savaşı’nın yarattığı o şey var… Buldaristan’ın bağımsızlığını ilan etmesi, şusu busu… Büyük bir ilgi, Edirne’nin kaybı, sonra zorla geri alınması falan filan derken, yani büyük göçler, bir milyon insanın aç sefil İstanbul’a doluşması, yani büyük bir kaos ve hayal kırıklığı sırasında, işte iddiatçılar bütün o özgürlükçü, demokratik söylemlerini bir kenara bırakıp, bu iş böyle olmuyor. otoriter bir yapıya geçmek lazım fikrine ikna oluyorlar ve işte o triyumvirlik yani o üçlü işte Enver Paşa neydi o Talat Paşa öbürü Cemal Paşa üçünün Cemal biri Paşa değil ya Paşa Paşa diyoruz da Talat aslında şey Talat Bey şey ya haberleşme memuru falan telgrafhanede ama asıl beyin oymuş bu arada neyse bunların yani yönetiminde otoriter bir yapıya dönüşüyor ve yavaş yavaş o ilk destek veren daha böyle özgürlükçü kanatlar falan kopuyorlar tabii hareketler hafif hafif yani o 1913 bir bağbaali baskının bir dönüm noktasıdır.

• 2024-10-08 20:10 Vatan ve hürriyet. 1905 olası. Vatan ve hürriyet cemiyeti şeye ittiyat ve terakiye katıldığı için ittiyatçı oluyor Atatürk’te değil mi?

• 2024-10-08 20:02 Üçüncü Murad’dı galiba. 1580’ler mi? 70’ler mi? Ve Tycho Brahe’nin kurduğu rasataneyle hemen hemen denkmiş yani.

• 2024-10-08 17:22 Yani daha doğrusu hani bugün de işte Sultan Hamid’e karşı hiç beş benze benze nasıl bir araya geliyorsa bugün de biliyorsun.

• 2024-10-08 17:57 Fransa’da işte bildiğin gibi böyle devrimlerin, aykırı fikirlerin, oradan buradan esen muhalefet rüzgarlarının şeyi de ikide bir ortalığı karıştıran maceracıların, devrim demek zaten romantiklerin işte Rus hocular şunlar bunlar Fransız sosyalist partiden etkilenmiş böyle entelliler şunlar komünciler yani Fransa hep şey olarak görülürdü Almanya’dan anarşistlerin böyle kaotik tiplerin ülkesi yani işte güzelse… Mesela şey demişti bana Gülhan teyze o işçi olarak falan çalıştı ya onlar Almanya’da ya Ya gece yarısı diyor, Fransa’dan Almanya’ya geçerdik diyor.

• 2024-10-08 20:00 Mesela işte Beyoğlu’ndaki meyaneler, o Allah’ın emri zaten, o da bir şey yok. işte pastaneler kafeler yeni açılmış falan şimdi bizi dinleyenler bilmiyor olabilir eskiden Osmanlı’da İstanbul’da bir erkek nikahlı eşiyle de gidip bir yere oturamıyordu 1700’lerde 1800’lerde bu çok ayıplanan bir şeydi yani.

• 2024-10-09 06:43 Yani bayağı başarılı bir anayasa yapıyorlar. ve 1909’dan 1913’e kadar Türkiye tarihinin herhalde en umutlu İlk defa çok partili, işte bol basınlı, grevli, sendikalı, fikir tartışmalı, inanılmaz zengin bir dönem. Sen mutlaka o dönemi incelemişsindir. Edebiyat olarak müthiş bir özgürleşme var.

• 2024-10-08 17:04 Bugün ittihat ve teraki konuşacağımızı ilan ettiğimiz için tahmin edersin ki çok temelden bir soru soracağım. Hocam, ittihat ve teraki adaletle kalkınma mı demektir?

• 2024-10-08 19:28 Ama şeylerde de var ya, bütün geri kalmış coğrafyada konuşmuştuk hatta bayraklarda. Brezilya’nın bayrağında da benzeri sloganlar yok mu hani? Orada da var ya, progresif miydi neydi o? Orman e Progresso. Onlarda da var yani. Brezilya’da Aydın ve Teraki yazıyor orada da. Çünkü bu ruhun kaynağı Fransız devrimi neticede. Ne alaka Brezilya’nın bayrağıyla İttihat Teraki ile bunlar nasıl yan yana getirdiler? Ama normal çünkü aynı Aydın kuşağının Fransa’dan yayılan o rüzgarla etkilenip buldukları formüller, kendi dillerine göre uyarlamışlar. Mesela ikinci meşrutiyet paraları görmüştüm ben. Bizim burada Edincik’te de bir çeşme var, meşrutiyet çeşmesi diye bilinir. Onun üzerine şey yazar mesela, işte uhuvet, hürriyet, müsavat. Paraların üzerinde de bunlar yazar. İşte ne o? Kardeşlik, uhuvet.

• 2024-10-08 19:22 Hürriyeti almış. Hürriyet de yani şimdi aslında bu kelime var tabi hür olma kelimesi Arapça’da ama ne anlama geliyordu o? Köle olmama anlamında yani gibi bir terimi. Yani bir kişiye hür denildiği zaman 1500’lerde, 1600’lerde aklımıza siyasal olarak fikirlerini dile getiren, istediği gibi davranan… Bir özgür kızı reklamı vardı ya, Nilkara İbrahimgil mi oynuyordu, kim oynuyordu? Öyle bir şey gelmiyordu yani. Hani ne geliyordu? Sadece köle olarak pazarda satılıyor. Ama bunu biz siyasal olarak, batıdan gelen özgürlük kelimesini karşılamak için kullanıyoruz.

• 2024-10-08 19:22 tanzimat edebiyatında vesairelerde falan o yayılması herhalde o dönemler giderek yayılıyor. Tabi. mimaride de ikinci meşruiyetten sonra dediğim gibi o binaların üstüne falan paraların üzerine yazılıyor ikinci meşruiyet paraları çok türkiye tarihinin herhalde en ideolojik paralarıdır o sikkelere koleksiyon yapanlar baksınlar o dönem şeyler de çok var işte sancaklar flamalar falan yapılmış o dönemlerde böyle hani üstünde işte hürriyet, müsaade, kuvvet falan filan bir kadın böyle bayrak o şeyleri evet evet o Fransız devrimi aynen aynen evet o şeyler çok kullanılmış yani ondan sonra Evet yani şey bu, iddiatçıların, iddiat terakki cemiyeti tabi, tam orijinalde öyle.

• 2024-10-08 19:23 Yani böyle bir yapı ve şöyle, şimdi biz aramızda bazen konuşuyoruz tartışıyoruz. Türkiye’de bu kadar ben yasa dışıyım, illegalim, yeraltıyım falan diye övünen kendince hareket geldi gitti ama. Bunların hiçbiri yani Cumhuriyet dönemindeki resurslarını toplasan, iddiatçılar gibi başarılı değiller yani. TKP’yi ayırmak lazım belki biraz. Yani belki ama şimdi iktidara bile kendini getirme konusunu düşünürsen, yine iddiatçıların yanına yaklaşmak yok. Orası tabii canım.

• 2024-10-08 19:24 Bu iktidatçılık düşüncesine gelene kadar ki yolculuk boyunca aslında Herhalde lale devrinden itibaren Osmanlı böyle bir batıya, bir Avrupa’ya, bir muasır medeniyete karşı bir uyanış, bir farkındalık başlıyor ve herhalde zaten 3. Ahmet’in sonunu getiren de oluyor. Sonra 3. Selim döneminde, 2. Mahmut döneminde falan filan bu şey iyice artık hani idari düzeyde de yükseliyor bu batıya karşı merak. Ama asıl bu işin menbaını herhalde şeyde aramak lazım, yani kanun-i esasinin oluşmasını sağlayan irade de aramak lazım herhalde değil mi?

• 2024-10-08 19:24 Sayıdı Nursi bile bir dönem biliyorsun iddiatçılarla kol kola girmiş yani ne alaka dersen ama bu olmuş. Fakat genel olarak iddiatçının muhalefet oldukları zaman yani şeylerle, azınlıklarla çok iyi ilişki var. Ben de öğrenciyken falan şaşırırdım. Mesela o taşnaklarla, hınçaklarla işte Rumlarla, Makedonya bilmem ne cemiyetiyle falan hep böyle ortak hareket ediyorlar. Beraber bildiri yazıyorlar. Herkese eşitlik getireceğiz, herkese daha fazla özgürlük getireceğiz gibi söylemleri var. Hocam biraz sana da biraz AKP’yi hatırlatmıyor mu ya bu hareketleriyle? Yani böyle AKP gibi ağlaya ağlaya iktidara gelip, ağlata ağlata idare ettiği falan böyle bir şey.

• 2024-10-08 19:25 ani bizim karşısında mücadele ettiğimiz. Hakikaten böyle bir şey yani. Hani öyle bir şey ki eski Türkiye nostaljisi yapar olduk ama eski Türkiye’de de böyle hani sonsuz bir huzur ve mutluluk içinde falan hep tehdit altındaydık. Hep işte Türkiye’de böyle sağ merkez sağ iktidarlar işte soluğun işte böyle enternasyonel işte ne bileyim çağdaş düşüncenin yerleşmesine izin vermediği hep önünü kesti bilmem neyse ne yani sonuç olarak ama hani böyle öyle bir şey ki böyle demireli falan özlemeye başladık yani hani ölümü gösterip sıtmaya razı etmek gibi

• 2024-10-08 19:26 E tabii mesela Ziya Gökalp’i düşündüğün zaman, hani onun Türkleşmek, Muhasırlaşmak, İslamlaşmak kitabı herhalde bütün Türk siyasi tarihinin özetidir. Yani şimdi sen ne bileyim Patagonya’da bir sosyal bilimci olsan, bana Türkiye’yi anlamak için bir kitap ver, nereden başlayayım desem, ben de onu veririm. Ve bir şey, ikinci bir şey okumasına da gerek yok. Yani bak, Türkleşmek, İslamlaşmak, Muhasırlaşmak şey öğrene vermişim hatta derse. Hani bir gün Tayyip Erdoğan bir uydu fırlattı. Çin’den fırlatıldı da, hatta şey demişler bizimkiler, ya işte bizim, o zaman başbakanlı galiba, başbakanımız geç kalıyor programa, şu uyduyu bir yarım saat sonra atabilir miyiz, demişler. Çinliler de ne saçmalıyorsunuz, size cevap vermişler. Adam hani atmosfer basıncı falan filan hesaplanıyor, dünyanın dönüşü, şu su bu su. Ya bir yarım saat, kızmışlar, bir yarım saat bekletemediler. Neyse, şimdi uyduyu fırlattı, uydunun adı Göktürk’tü. Yani düşünsene bak, uydu fırlatıyorsun, yani muhasırlaşıyorsun, adını Göktürk koyuyorsun, yani… fırlatırken de düğmeye basarken simgesi var ki ya Allah bismillah dedi falan al sana şu Ziya Gökalp’in Türkleşmek, muhasırlaşmak, islamlaşmak yani bu kadar yani bunları bir araya getiren bir partinin sırtı yere gelmez ve Türkiye’deki bütün siyasi partiler aslında bunların yani bir bileşkesi gibidir ama kimin de bu sıralama İslam Türk muhasırlık, muhasırlık Türk İslam, muhasırlık işte İslam Türk gibi yer değiştirir Türklüğü fazla koyunca MHP oluyor, Moskova’yı fazla koyunca CHP oluyor. Pasta yapıyorlar ya sabahları, şundan ekleyince helva oluyor, bundan ekleyince bilmem ne oluyor, onu gibi. Yani şey saymazsak, yani Kürt siyasi hareket çizgisini saymazsak, geri kalan %90’lık işte o ana Bilmem ne işte siyasetin hikayesi budur. Sadece işte malzemeden çaldı, oraya koydu, buraya koydu. Başka bir şey yok. Temellerini Ziya Gökalp atmıştır.

• 2024-10-08 19:33 Fransa’da olmak ne demek? Bak, o dönem Almanya, Abdülhamid’in arkasındaydı. En büyük destekçisi Almanya’ydı Abdülhamid’in. Çünkü Almanya, Avrupa’nın en otoriter, otokratik ülkesi ya. İşte o Prusya, o Jünkerlerin, askerlerin yönettiği ordu millet denirdi ya Almanya. 19. yüzyıla. böyle demokrasiden hoşlaşmayan bir ülke olarak Almanya, Osmanlı’daki bu otokratik sistemin en büyük destekçisiydi. Fransa’da işte bildiğin gibi böyle devrimlerin, aykırı fikirlerin, oradan buradan esen muhalefet rüzgarlarının şeyi de ikide bir ortalığı karıştıran maceracıların, devrim demek zaten romantiklerin işte Rus hocular şunlar bunlar Fransız sosyalist partiden etkilenmiş böyle entelliler şunlar komünciler yani Fransa hep şey olarak görülürdü Almanya’dan anarşistlerin böyle kaotik tiplerin ülkesi yani işte güzelse

• 2024-10-08 17:58 Ağaçlar sıraya girmiş yani. Yani ben onlara hep söylerim ya, nasyonel sosyalizm falan başka ülkede olamaz zaten öyle.

• 2024-10-08 19:27 Aslında Abdülhamid zaten ben meclisi kapattım demiyordu biliyorsun, tatile çıkardım diyordu. Ama 33 sene, 30 sene süren bir tatil, bayağı iyi bir tatil yani. Neyse… S.A.: : Maaş almaya devam etmişler midir peki bu sırada? B.G.: : Bilmiyorum yani, şeyi kapatmıyor galiba ya. S.A.: : Kesin etmişlerdir ya. B.G.: : Ya bunu iki tane… Onlar bırakmaz o parayı. iki tane meclis var ya neydi o ya meclis ayan meclis mevzusa meclis ayanı dağıtmamış zaten o duruyormuş ihtiyarlar. Meclis ayan zaten şey lordlar kamerası değil mi yani? E tam canım ağamsın paşamsın. Yani şey o atıyor ölene kadar da oradaydı ama belki öldüğü zaman bile duruyordur orada daha bir şey. Tam lordlar kamerası işte. Tam lordlar kamerası

• 2024-10-09 06:45 Ya bilemiyorum işte Hüseyin Cahit başına şey yazıyor, ya bu kitabı ben kardeşim ben çevirdim, yazarın görüşleri beni bağlamaz, beğenmeyen okumasın, benim kendi fikirlerim değil diye bir ön söz koymuş.

• 2024-10-09 06:45 Bir tane baya İslam karşıtı bir şarkıyatçıydı. Ya bu şarkıyatçıların kimisi İslam hayranıdır. Biliyorsun yani böyle Masinyon falan gibi.

• 2024-10-09 06:46 Prens canım, çatalı bıçağı, yani şimdi kullanmayı bilen, Fransızca konuşan balolarda falan prens adam yani.

• 2024-10-09 06:47 Hani şey sanıyor insanlar, Osmanlı kalsaydı böyle şark dükkanı gibi bir şey işletecekti. Olur mu onların? Daha batılı bile olabilirdi Türkiye. Onlar baya yani artık farklı bir yola girmişti yani Osmanlı hanedanı kafa yapısı olarak.