Highlights
-
2023-12-19 17:08 Bana kalırsa Pythagoras tarihteki en kafa karıştırıcı kişilerden bir tanesi. Çünkü aslında bakıldığında bir yandan Einstein’a eşdeğer bir deha ama öte yandan baklagilleri yemeği yasaklayan bir cemaat lideri. Pythagoras aslında bir tarikat lideri olarak görülebilir ve o topluluğun belirli pratikleri, belirli kuralları var. Bu kurallardan bazıları günümüzden bakıldığında tuhaf gözükebilir. Mesela az önce de söylediğim gibi baklagil yemeği yasaklıyorlar ya da yerdeki bir çizginin üzerinden geçmiyorlar. Beyaz horoza dokunmak yasak. Şimdi gerçekten bakıldığında birbirinden anlaşılmaz ve tuhaf geliyor ama bir o kadar ilgi çekici ve hoş özellikler de var bu toplulukta. Örneğin kadınlarla erkeklerin eşit söz hakları var, mülkiyetler ortak ve bir çeşit komün hayatı sürüyorlar. Ortaya atılan herhangi bir icat veya matematiksel keşif de sadece bir kişinin kabul edilmiyor ve topluluğun tamamına mal ediliyor.
-
2023-12-19 16:56 Hani Thales’te, Anaximandros’ta, Anaximenes’te aslında doğanın ve hakikatin ne olduğunu bulma çabası olduğundan söz etmiştim ya, Pythagoras’ta ve Pythagorasçılarda bu topluluğun tamamında mesele sadece varlığın ne olduğunu bulmak değil. Onlar doğru bir yaşam nasıl yaşanır sorusuna da yanıt arıyorlar. Böylelikle felsefenin bakış açısının Saltdoğan’ın kendisinden daha ruhani bir alana doğru, daha etik bir yaşama doğru kaydığını da söyleyebiliriz.
-
2023-12-19 17:09 O büyük arke kavramı, arke sorusu. Pitagoras şöyle diyecek. Evrenin arkesi sayılardır. Ona göre evrenin arkesi, temel maddesi, ona ilkesini veren, onu düzenleyen şey somut bir nesne değil. Yani Thales’teki gibi su, Anaximenes’teki gibi hava olamaz. Pitagoras’a göre RK bir çeşit ölçü veya oran gibi.
-
2023-12-19 17:09 Mesela ortaya çıkan geometrik şekil kaç taştan oluşuyorsa, o nesnenin sayısının da o olduğunu söylüyorlar. Aile kavramını düşünelim. Mesela aileyi ele alalım. Ailenin sayısı ne olabilir? Pitogorasçılara göre üç. Çünkü anne, baba ve çocuklar gibi üç bileşenden oluşuyor. Hadi başka bir örnek daha deneyeyim. Bu defa siz bulmaya çalışın. Adalet kavramı mesela. Adaletin sayısı ne olabilir? Pitogorasçılara göre dört veya dokuz. Belki çıkarsama yapmışsınızdır. Dörtte dokuzda bir şeyin tam karesi. Burada bir eşitlik söz konusu.
-
2023-12-19 17:10 Hani kaostan, kozmosa geçişten söz etmiştim ve kaos yerine kozmosu sağlayan ilkelerden bahsediyorduk ya. İşte bu kozmos anlayışını kuran kişi Pitogorasçılar aslında. Cosmos sözcüğü daha sonra başka bir sözcüğe daha evrilerek günümüze kadar ulaşıyor. Hangi sözcük olduğunu tahmin edin derdim ama tahmin edebileceğinizi hiç sanmıyorum. Çünkü hakikaten çok şaşırtıcı. Kozmetik. Etimolojiye bayılıyorum gerçekten.
-
2023-12-19 17:10 Müzik üzerine araştırma ve çalışmalar yaparak armoni ve akustiği keşfediyorlar. Dahası müziğe karşı duydukları saygı ve tutku öyle bir boyuta ulaşıyor ki, müzikteki ses perdeleri ve ses aralıklarına benzer bir şekilde, güneş, ay ve dünya arasında da benzer aralıkların olduğunu söyleyerek müzikle astronomi arasında bir bağ dahi kurmaya çalışıyorlar.
-
2023-12-19 17:10 Bu yüzden de Pitogorasçılar asla hayvan eti yemiyorlar. Çünkü o yemeye çalıştığınız hayvan aslında bir önceki hayatında sizin kızınız da olabilir. Sırf bu sebeple Pitogoras’ın hayvanlara vaaz verdiği bile söylenir. Bunun nasıl bir etik sağladığının farkında mısınız?