Oyuncakların Gizemli Tarihi

Highlights

• 2024-12-08 00:38 Oyuncakları minyatür oyuncak hayvanlar ve Osmanlı’da oyuncakçılığın merkezine baktığımız zaman karşımıza Eyüp çıkıyor. Daha sonra da Üsküdar. Eyüp ve Üsküdar oyuncakçılığın merkezi. Ahşaptan yapılan topaçlar var, demir bilyeler var, kaytan ipler, uçurtmalar. Bunlar ilk oyuncak türleri. Anadolu’ya baktığımız zaman çocuklar işte aşık kemikleriyle oynuyor. Hayvanlardan elde edilmiş kemikler. Ya da çelik çomak oynamak için kuru dalları kullanıyorlarmış. Toprakla oynuyorlarmış o dönem. Fakirin hiç yüzü gülür mü Müge abla? 19. yüzyılın sonlarına baktığımız zaman artık yurt dışından böyle zengin ailelerin çocukları için oyuncaklar getiriliyor. Sonra İstanbul halkı Beyoğlu’nda açılan mağazalarla birlikte bu yabancı oyuncaklarla tanışıyor

• 2024-12-08 00:38 Beyoğlu çağdaşlaşma ve batılılaşmanın üst bölgesi arkadaşlar o zaman İstanbul’da. Osmanlı döneminde çok hoşuma giden bir şey var bu oyuncak konusunda. Oyuncağı olmayan fakir çocukların yararlanabilmesi için kurulan oyuncak vakıfları varmış.

• 2024-12-08 00:38 Bisiklet ise ilk kez 31 Ağustos 1855 yılında gelmiş Osmanlı’ya. Hatta bu haber gazetede çıkıyor. Monsieur Thomas Seferens şeytan arabası adı takılan bisikletle Selanik’ten İstanbul’a geldi. Haber böyle. Daha sonra Velespit adı veriliyor

• 2024-12-08 00:39 Çocuk oyunları deyince Peter Bruegel’in 1560 tarihli Çocuk Oyunları adlı resmini de es geçmeyelim. Çünkü batı sanatında çocuk ve oyun temasına ilişkin en önemli görsel örnek niteliğinde bu resim. Neden önemli? Çünkü Flaman ressam 200’den fazla çocuğu yaklaşık 90 kadar oyunu oynarken burada betimliyor ve bu eser çocuk oyunlarının bütün türlerini gösteren bir başyapıt arkadaşlar. Neler var bu resimde? Birdirbir var, topaç çevirme, fıçı yuvarlama, tahta ata binme, ağaca tırmanma, körebe, halat çekme, uzun eşek, beş taş, aşık kemiği oyunu bunlar var. Bu oyun çok meşhur bu arada. Aşık kemiği bizde de oynanıyor biliyorsunuz. Aşıkbaş hayvanların arka bacaklarındaki aşık kemiği ile oynanan bir oyun bu. Bir tür şans oyunu arkadaşlar. Kısaca şöyle. Oyunun kökleri antik Yunan’a dayanıyor ve aşık kemiğinin dışa bakan yanı köpek, içe bakan yanı ise venüs olarak adlandırılıyor. Kemiğin venüs yanını atarak kazanan oyuncunun aşk ve evlilikte tarihli olacağı düşünülüyor. Brügel’in resmine dikkatli bakarsanız bu aşık oyununu oynayan kızlar var ve kızın yüzü, bakışları, venüsü denk getiremediğini gösteriyor. Böyle üzülmüş gibi bir yüz ifadesi var.

• 2024-12-08 00:32 Sevgili Sunay Akın’ın Kırdığımız Oyuncaklar kitabı. Sunay Akın 23 Nisan 2005 yılında 20 yıl boyunca dünyanın dört bir yanından ülkeden toplamış olduğu oyuncaklarla İstanbul Oyuncak Müzesi’ni açtı arkadaşlar. Bu müze ülkemiz açısından çok kıymetli. Gitmediyseniz mutlaka gidin.

• 2024-12-07 11:13 Ve özgürlüğü elinden alınan çocuğa büyük denir, diyor Sunay Akın. Özgürlüğü elinden alınan çocuğa büyük denir, demiş.

• 2024-12-08 00:39 Hatta ülkelerin coğrafi ve kültürel özellikleri oyuncaklar üzerinden okunabilir. Mesela Peru’da bir oyuncakta doğum yapan bir kadın görüyoruz arkadaşlar. Avrupa’da oyuncak atlarının altına tekerlek takılmış. Afrika’da atın yerini zürafa almış. Amerika’da New York kentinin teneke oyuncakları yapılmış. Fransa’ya bakıyoruz, Eiffel’in masa oyununu görüyoruz. Uzay konulu ilk oyuncaklar daha 1920’li yılların Amerika’sında karşımıza çıkıyor.

• 2024-12-08 00:40 Ve bu bebek evleri az sonra detaylara gireceğiz ama Alman üretimi arkadaşlar. Sunay Akın diyor ki bu bebek evleri için Bu oyuncaklarla oynayan çocukların hayalleri bebek evlerinin bu ayrıntılarla dolu dünyasında genişler ve güçlenir. Otomobil konusunda da motoru en güçlü araçları yine Almanlar üretiyor. Gidin diyor Almanya’da üretilen bir arabanın kaputunu açın ve motoruna bakın demiş. Siz ne görürsünüz bilmem ama ben bebek evlerini görürüm diyor

• 2024-12-07 11:14 Oyuncak dünyasının genişlemesinde ve çeşitlenmesinde başrol çizgi romanın. Çünkü çizgi romanın üretildiği ülkelerde sanayide gelişmiş oluyor, teknolojide gelişmiş oluyor ve bundan sinema endüstrisi de tabii ki çok büyük bir pay alıyor.

• 2024-12-08 00:40 Mesela Japonya deyince aklınıza ne geldi? Hangi oyuncak geldi? Benim direkt kağıt katlama sanatı. Origami geliyor. Origami sözcüğü Japonca oru katlamak demek kami kağıt demek arkadaşlar. İlk origami figürleri ise ibadet için kullanılmış. Ve bu da yapılma tekniğinde iz bırakmış. İlk origami Japon kültüründe kutsal kabul edilen kare şeklinde yapılıyormuş ve Japonya 140 yılı aşkın süredir okul öncesi eğitiminde bile origami sanatından faydalanmaya devam ediyor ki çocukların matematiksel gelişimini, el-göz koordinasyonunu ve bilister performanslarını geliştirmesi için

• 2024-12-08 00:32 Rusya deyince aklınıza hangi oyuncak geliyor? Tabii ki Matryoshka. Matryoshka oyuncağı 1890’lı yıllarda Tüccar Sava Momontov’un çocuk eğitimi atölyesinde ortaya çıkıyor. 19. yüzyıl Rusya’sı için büyük bir ekonomik ve kültürel gelişimin Yeni akımlar oluşturan birçok sanatçının yetiştiği bir dönem ve birçok meşhur Rus sanatçı bu dönemde Sava Mamontov’un otoritesinde çalışıyor. Mamontov’un en büyük amacı Rus kültürünü anlatan yeni ürünler üretebilmek. Geneksel toplantıların birinde Mamontov, Japon Budist Fururama’nın Honshi adasından getirmiş olduğu iç içe geçmiş ahşap figürlerini görmesiyle ve yanında yetiştirdiği bir sanatçının bu figürlerin benzerini yapmaya karar vermesiyle matruşka tasarımı ortaya çıkıyor

• 2024-12-08 00:32 matruşka bebekleri zaten biliyorsunuz iç içe geçmiş bebeklerdir. Niye matruşka? O dönemde Matryana ismi çok popülermiş arkadaşlar ve bu ismi daha sevimli bir hale getirerek matruşka diyorlar bu bebeğe. Matriana isminin kökeni latince materden geliyor. Yani anneden geliyor. Matruşkada da ilk bebek anne biliyorsunuz. İçinden çıkanlar da erkek ve kız evlatları. Matruşkalar anneliğin, sağlığın ve doğurganlığın sembolü arkadaşlar. Ruslar tek sayıların uğur getirdiğine inandığı için matruşka bebekler her zaman tek sayılardan oluşuyor.

• 2024-12-07 13:39 Bir araştırmacı şöyle söylüyor, gelişmekte olan ulusların çocukları tipik olarak kullanılıp atılan şeyleri düşsel ve yaratıcı oyun nesnelerine dönüştürüyorlar.