Highlights
-
2024-09-26 17:53 Mate, bir aile hekimi uzmanı olmasına rağmen daha çok bağımlılık, stres ve travma üzerine yazdığı kitaplarla tanınan bir doktor ve yazar. Özellikle DHB’yi ele aldığı, Cigar Minds, Türkçe’ye dağınık zihinler olarak çevrildi, büyük ilgi gördü ve trauma odaklı yaklaşımıyla geniş bir okuyucu kitlesine ulaştı.
-
2024-09-27 13:29 Gabor Mate, 1977 yılında British Columbia Üniversitesi’nde aile hekimliği diplomasını almış ve uzun yıllar Vancouver’da özel bir muayenehanede çalışıyor. Mate, bir aile hekimi uzmanı olmasına rağmen daha çok bağımlılık, stres ve travma üzerine yazdığı kitaplarla tanınan bir doktor ve yazar. Özellikle DHB’yi ele aldığı, Cigar Minds, Türkçe’ye dağınık zihinler olarak çevrildi, büyük ilgi gördü ve trauma odaklı yaklaşımıyla geniş bir okuyucu kitlesine ulaştı. Gabor Mate’ye göre, DB’nin ana nedeni, çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylar ve olumsuz deneyimlerden kaynaklanır.
-
2024-09-27 13:30 Gabor Mate, travmanın DHB’yi tetiklediğini nasıl açıklar? Yani travmayla DHB arasındaki ilişkiyi nasıl kurar? Erken çocukluk döneminde yaşanan travmalar, beynin gelişimini etkileyerek dikkat ve dürtü kontrolünden sorumlu bölgelerde bozulmalara yol açar. Bu etkiler, ön beyin dediğimiz prefrontal korteks ve dopamin sistemi üzerinde olumsuz sonuçlar doğurur. Bu yüzden travma, DHV’de dikkat eksikliği, dürtüsellik ve hiperaktivite gibi belirtileri tetikleyebilir. Fakat gabormatiğe yöneltilen eleştirilerden biri travma tarımının genişliği. Küçük bir hakaret bile travma olarak kabul edilebilirken ciddi fiziksel ya da duygusal istismarda Bu tanımın içine dahil ediliyor.
-
2024-09-27 13:30 Dr. Russell Barkley Amerika’da saygın bir araştırmacı. Yazdığı makaleler son derece yüksek endeksli dergilerde basılıyor. Kendisi bir nöropsikolog. Genellikle psikiyatri kliniklerinde çalışan, saygın psikiyatri kliniklerinde çalışan bir nöropsikolog. Çeşitli derneklerde başkanlık yapmış. ve ADHD konusunda otorite kabul edilen isimlerden birisi, bir DHB teorisyeni yani DHB’yi tanımlamanın ötesine geçen ve DHB neden olur sorusuna cevap arayan insanlardan bir tanesi, Barclay, DHB’yi bir nörogelişimsel bozukluk olarak tanımlar ve bu bozukluğun büyük ölçüde genetik olduğunu savunur
-
2024-09-27 13:29 Bu yüzden DHB’nin kaynağı genetik miras ve beynin işleyişindeki nörolojik bozukluklardır. Barkley’in görüşlerini destekleyen bilimsel çalışmalar oldukça güçlüdür. Örneğin, Moleküler Psychiatry dergisinde yayımlanan büyük bir araştırma DHB’nin genetik yapısını detaylı bir şekilde inceler. Bu dergi, psikiyatri alanında son derece saygın ve yüksek bir etki faktörüne sahip bir dergidir. Bu araştırma Dr. Steve Farwan ve ekibi tarafından gerçekleştiriliyor. Yine bu ekip de dünya çapında DHB üzerine en çok çalışması bulunan ekiplerden bir tanesi, Sunny Upstate Medical University’de bu çalışmaları sürdürüyorlar. Bu araştırmanın bulgularına göre DHB’nin kalıtım sağlık oranı %74. Russell Barkley de zaten bu çalışmaya özellikle referans veriyor ve belirtilerdeki farklılıkların da büyük ölçüde genetik faktörlere dayandığını söylüyor. Bu sonuçlar DHB’nin genetik temelli bir bozukluk olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Russell Barkley, Gabor Mate’nin travmaya dayalı açıklamalarını bu bilimsel verilerle çürütmeye çalışıyor.
-
2024-09-27 13:28 Gabor Mate, DHB’nin travmatik çocukluk deneyimlerinin bir sonucu olduğunu öne sürdü diye söyledim. Çok da ilginç bir anekdot anlatıyor kendi kitabında. Kendisi, bir yakınının DHB’yle ilgili süreciyle beraber kendiyle ilgili araştırmalara başlıyor ve kendisinde DHB olduğunu görüyor. Hatta self-medikasyon yapıyor. Yani kendi başına ritalin kullanmaya başlıyor. Bundan fayda görüyor. Bunu da böyle biraz hoş olmayan bir deneyim olarak anlatıyor. Kendine depresif yaptığından bahsediyor. Bir de kendi kendine başlaması da ilginç tabii. Sonra şöyle bir karar alıyor. Çocuklarında da bazı şeyleri gözlemliyor ama ben tanı koymayacağım. Onları bir kliniğe götüreceğim. Objektif bir şekilde değerlendirilsin diye. Kendi üç çocuğu da dvd tanısı alıyor. Ve yani düşünsenize hem kendisi hem 3 çocuğu da DHB tanıtı sağlıyor. Hatta çocuklarından biri ilaç kullanıyor, fayda da görüyor. Ama ilginç bir şekilde DHB’nin genetik olmadığını söylüyor. Zaten kendi kitabında da bu çelişkiden bahsediyor. Yani söylediklerim tuhaf gelebilir. Ben ve 3 çocuğum DHB’yiz. Ama yine de bunun genetik olmadığını düşünüyorum. Çünkü bunun arkasında daha psikososyal faktörler, daha kültürel şeyler var. Bu şekilde anlatıyor
-
2024-09-27 13:27 tabii ikisi de çok saygın araştırmacılar ama Dr. Russell Barkley, Gabor Mete’nin bu büyüyen etkisinden biraz rahatsız. Ben onun yazdığı yazılarından, konuşmalarından öyle hissediyorum. Özellikle çok geniş kitlelere ulaştığı için Joe Rogan podcastiyle beraber ya da başka yerlerde yaptığı konuşmalarla bu travmaya dayalı anlatıyı, DHB’nin genetik kökenli olmadığına dair bu söyleminin çok fazla insana ulaştığını ama bunun da bilimsel bir arka planı olmadığını söylüyor. Bu yüzden de Dr. Russell Barkley bir miktar rahatsız. Ona göre DHB genetik kökenlidir. Yani %80 çalışmalarda öyle çıkıyor. kendisi yürütücü işlevlerdeki bozulmanın DHB’ye ulaştığını söyleyen bir kişi