Karanlık Sanat - Barok Dönemi

Highlights

• 2023-12-18 15:23 Sonra da heykelleri özgürleştirip mimariden kopartalım. Kiliseye çalışmıyoruz, yani daha özgürüz. O yüzden gündelik konuları, sıradın insanları, manzaraları falan tablolarımıza ve heykellerimize taşıyabiliriz. Hatta duranlığa karşı bir baş kaldırı gösterelim ve hareketi de bolca dahil edelim. Birazcık karanlık ekleyelim. Hatta birazcık değil, fazlasıyla karanlık ekleyelim. Ve o karanlığın içine sadece dikkat çekmek istediğimiz yerlere ışıkları ekleyelim. Kompozisyonda da köşegenler kullanalım hatta. Böyle hareketleri falan daha bir belli edelim. Yüzlerdeki ifadelere de birazcık duygusal yoğunluk koyduk mu işte hazır. Barok Denemi.

• 2023-12-18 15:24 Bu arada Instagram’da bir anket yapmıştım. Bu haftanın konusu karanlık dönem. Sizce hangisi diye. Üç şık vardı. Biri zaten barok dönem. Diğer ikisi gotik sanat ve neoklasizmdi. Garip ve doğal bir şekilde herkes gotik sanatı işaretlemiş. Onunla da alakalı bir bölüm gelecek ama karanlık dönem dediğimiz şey aslında gotik sanat değildir arkadaşlar. Barok dönem ne demiştik maniyerizmden sonra gelen bir dönemdir.

• 2023-12-18 15:24 Barok terimi tarihte ilk kez İsviçreli bir sanat tarihçisi olan Henry Wolfe’nin Rönesans ve Barok adlı kitabında bir üslup adı olarak kullanılmıştır. Barokko sözcüğünden türemiştir, Portekizce bir sözcük ve düzgün olmayan eğri büğrü incilere verilen at anlamına geliyor barok sözcüğü.

• 2023-12-18 15:25 Barok sanat, Rönesans’ın klasik tarzına bir tepki göstermiştir. Orta çağın getirdiği o katı sanat kuralları Barok’ta görülmez. Çünkü sanatçılar daha düşünsel ve bireysel bir düşünce tarzına yönelmiştir. Çok da iyi yapmışlar bence. Barok resimlerini incelerken inanılmaz bir huzurla doluyorum ben nedense. Hem resimlerde o karanlık etkiyi ve mum ışığı etkisini çok seviyorum. Yani bazı resimlerde hatta bazı sanatçılar kamera obskura dediğimiz tekniği kullanıyor. O etkiyi inanılmaz seviyorum. Hem de estetik olarak algımı gıdıklıyor resmen, yumuşacık oluyorum.

• 2023-12-18 15:25 Caravaggio. Caravaggio sproçal bir ressam. Yani ruhsal konuları resmeden bir ressam. Ama bunu yaparken öyle büyük bir gerçeklikle kaynaştırıyor ki birçok eserinde dramatize bir şekilde tasvir edilmiş figürler görmemiz mümkün. Dolayısıyla bu dönemin en devrimci sanatçılarından diyebiliriz. Eserlerini böyle teatral bir ışıkla aydınlatılmış bir etkiyle yapıyor.

• 2023-12-18 15:26 Caravaggio da bu özelliğiyle ayrılıyor. Hatta bu üslubuna tenebrizm deniliyor. Yani ışık gölge teknikleriyle dramatik görüntüler oluşturma yöntemi tenebrizm. Bu nedenle de farklı bir niteliğe sahiptir diğer sanatçılardan. Çalışmalarında duygusal bir gerilim etkisi de var.

• 2023-12-18 15:26 Çünkü Karavacı oldukça kavgacı ve tuhaf karakterli birisiymiş. Böyle yaşı ilerledikçe ve kariyerinde başarısız olduğunu düşündükçe huzursuz ve dengesiz bir kişiliğe dönüşmüş. Sürekli ev değiştirirmiş mesela. Ev sahipleriyle hiç anlaşamazmış. Defalarca kavgalara karışmış, tutuklanmış. Serbest bırakılmış, tekrar tutuklanmış, manyak bir esanmış işte. Hayatını okuduğunuzda tehlikeli bir tiple karşı karşıya ermişsiniz gibi bir izlenimi var. Ama bana nedense böyle ihtiyar, sevimli ama huysuz bir dede gibi geliyor hep.

• 2023-12-18 15:27 Rembrandt benim en sevdiğim ressam diyebileceğim türden bir ressam. Hepsi benim bebeklerim ama Rembrandt’ın yeri çok başka. Resimlerini canlı görsem ki umarım görebilirim bir gün, muhtemelen Stendhal sendromundan bayılırım. O derece bir etkisi var resimlerinin benim için. Kendisi olağanüstü bir görsel öykü anlatıcısı ve insanlık hallerinin yorumcusu diyebileceğimiz türden bir ressam. Resimlerinde hep bir şeyler anlatır bizi, hep öyküsel bir tavır var. Böyle hep bir hikaye anlatıyor. İnsan duygularını ve o duyguların nüanslarını yani ayrımlarını, insan karakterlerini inanılmaz sıra dışı bir canlılıkla aktarıyor. Mitolojik olaylara da yer veren bir ressam. Hatta öyle ince ruhlu bir adam ki evlendikten sonra eserlerinde model olarak hep eşini resmetmiş, eşini kullanmış ve hep saf ve masum bir yüz ifadesiyle aktarmış. Aynı zamanda bu resimlerini Çiçek Tanrıçası adını vermiş. Desenlerinde böyle insanların nasıl bir ruh hali içinde olduklarını çok gerçekçi bir biçimde aktarmış. Hep öğrenmeyi, kendini geliştirmeyi, yeni teknik ve malzemeler denemeyi her zaman sevmiş. Yaşadığı dönemdeki ressamlar hep belirli konulara yönelip o konularda uzmanlaşmaya çalışmıştı. Ama Rembrandt her tekniği ve her konuyu denemiş. hepsinde de ustalaşmayı başarmış bir ressam. Eserlerinde chiaroscuro, aydınlatma denilen bir teknikle yani ışığın tonlarıyla oynayarak müthiş bir göz yanılsaması oluşturmuş. Bu yüzden ışığın ve gölgenin ressamı denilmiş ona. 1669 yılında son otoportresini yaptıktan sonra uyumuş ve hayata gözlerini yummuş. Sırada barok heykelinin yaratıcısı Bernini var. Bu arada bütün sanatçılardan uzun uzun bahsetmeyeceğim ama en önemlilerini bilmeniz, biraz da tanımanız açısından böyle kısa kısa anlatıyorum ki akıllarda kalsın.

• 2023-12-18 15:28 Bernini. Heykeltiraj, ressam ve aynı zamanda döneminin çok iyi bir mimarıdır. Genellikle mitolojik heykeller yapmasıyla ünlüdür. Apollo ve Daphne en bilinen heykellerinden, benim de en sevdiğim, en hayran olduğum heykellerden biridir.

• 2023-12-18 13:05 Bernini bizi harekete öyle etkili bir şekilde yansıtmış ki dafnenin saçlarının uçuştuğunu, ellerinden çıkan o küçük defne yapraklarını, Apollo’nun üzerindeki kumaşı ve bu kumaşın aynı zamanda havada uçuşmasını yani işlemelerini Mermere nasıl yaptın be adam? Bernini’yi cidden övmekle bitiremeyiz.

• 2023-12-18 13:06 Bernini yaşadığı dönemde tam sekiz papaya hizmet etmiş bir sanatçı ve Roma’da bulunan birçok önemli eserde imzası var.

• 2023-12-18 15:29 Dediğim gibi sekiz papaza hizmet etmiş bir sanatçı. Krallar ve papazlar onu sıradan bir sanatçı gibi görmüyor aslında. Aynı masada oturup yemek yerlermiş böyle. Onların gözünde çok önemli biriydi Bernini. Roma’daki bütün önemli mekanları kendisi tasarladı. Örneğin Aziz Petrus Meydanı, Vatikan’ın en önemli yeri. Tom Hanks’ın oynadığı Melekler ve Şeytanlar filminde bolca gördüğümüz yer aslında. Oradan aklınızda kalsın. Yine aynı şekilde bu meydanda bulunan Aziz Petrus Bazilikası ya da diğer adıyla San Pietro Bazilikası. Hristiyanlığın en büyük kilisesidir burası ve 22.000 metrekarelik bir alanı kapsar. İlk papa’nın mezarı üzerinde yer almasından dolayı bazilika ünvanını almış. Yapımı ise tam 120 yıl sürmüştür arkadaşlar. En ünlü mimarlar, en ünlü sanatçılar bu yapının yapılmasında arda arda görev almış.

• 2023-12-18 13:09 Hatta bir akademisyen Bernini’yi şöyle yorumlamış. Shakespeare için drama ne ise Bernini için de heykel odur.

• 2023-12-18 15:29 Vermeer 42 yaşında borç içerisinde ölen bir ressam. Yaşama boyunca çok az resim yapmış. Ancak bugün dünyanın en bilinen ressamları arasında. Işık uygulamaları cidden olağanüstü. Barokta en önemli şeylerden biri zaten ışık kullanımı. Bütün ressamlarda bunu övdük. Vermeer’de de bunu öveceğiz arkadaşlar. Çünkü Vermeer’in diğer ressamlardan bir farkı var. Bir fotoğraf tekniği olan kamera obskura tekniğini kullandığı tahmin edilen bir ressam. Yani bu teknik nedir diyecek olanlar için karanlık bir ortama açılan, küçük bir delikten giren ışığın etkisi diyebiliriz kabaca. Yaptığı eserlerde çoğunlukla günlük yaşama aktaran bir ressam Vermeer. En ünlü eseri hepimizin bildiği İnci Küpeli Kız. Yani bu ressamı böyle tanıyorsunuz, böyle de tanımaya devam edin. Bu resim için Hollanda’nın Mona Lisa’sı deniliyor çünkü.

• 2023-12-18 15:30 merak edenler için Scarlett Johansson’un oynadığı İnci Küpeli Kız filmi önerimdir arkadaşlar, bir izleyin derim. Aynı zamanda BBC’nin yayınladığı Işığın Ustası Vermeer belgeseline de bir göz atın.

• 2023-12-18 15:30 Ben de bilmiyorum çoğunu ki çok klasik müzik dinleyen biriyim ama kısaca bahsedeyim ki barok dönem deyince en azından aklınızda belli başlı isimler yine olmuş olsun. Barok müzik, klasik müzik kanonunun en önemli bölümünü oluşturur arkadaşlar ve günümüzde de yaygın olarak çalışılmakta, çalınmakta ve dinlenmektedir. Sebastian Bach, Antonio Vivaldi, George Frederick Handel, Henry Purcell, George Philip Tellemann gibi bestecilerin eserlerine kapsamaktadır. Bu dönemdeki besteciler çok daha ayrıntılı ve incelikli müziksel süsler uygulamaya başlamıştır.

• 2023-12-18 13:13 Aynı zamanda barok müzik dönemi, opera görsel sanatının kurulup, geliştirilip ve yaygınlaştırıldığı dönemdir. Bugün kullanılan müzik terimleri ve kavramlarının çoğu barok müzik döneminde ortaya çıkartılmıştır, yani oldukça önemli bir yere sahiptir.

• 2023-12-18 15:30 Günümüzde hala barok tarzı eserler veren müzisyenler vardır. Örneğin ünlü İsveçli gitar virtüözü Yngwie Malmsteen. Tarzı biraz senfonik metal, speed ve power metal olarak geçiyor. Eğer bu tarz seviyorsanız ve kendisini bilmiyorsanız albümlerine bir göz atın ve özellikle Japon Filharmoni Orkestrası ile olan kayıtlarını dinleyin hatta izleyin.