Stanley Kubrick Sineması Üzerine

Highlights

• 2024-01-19 21:27 Stanley Kubrick. Devam ettirecek olursanız sohbeti şöyle bir şey duyacaksınız, mükemmelliyetçi. Takıntılı derecede, hastalık seviyesinde mükemmelliyetçi, yüzlerce tekrar alan, çekimleri aylarca süren, oyuncularını çok zorlayan, ekibini çok zorlayan bir proje için yıllar süren hazırlık aşamaları geçiren, anormal bir sinemacı olarak anıldığını göreceksiniz. Hani ikinci sebep olarak bunu sayabiliriz. Mükemmelliyetçiliği, takıntılılığı. Üçüncüsü, avangard bir isim olması elbette, entelektüel bir isim olması, genel geçer filmler yapmıyor olması, filmlerinin çok kalıcı olması, düşünsel alt metinlerle dolu olması, bilimsel meselelerle ilgilenip izlendiğinde filmleri …hatırda kalan işlere imza atıyor olması herhalde Stanley Kubrick’in büyüklüğünü anlatan kişilerin…

• 2024-01-19 21:28 Bence bu kadar doğru bir tespit yapılamaz Stanley Kubrick üzerine. O da akademisyen, sinema yazarı merhum Veysel Atayman’ın ”Şiddetin Mitolojisi” kitabında söylediği bir söz. Stanley Kubrick’in bana göre bugüne kadar yapılmış en iyi özetini Atayman Hoca yapmıştır. Orada diyor ki… Stanley Kubrick kamerayı bilimsel bir enstrüman olarak kullanmış bir yönetmendir.

• 2024-01-19 21:28 Stanley Kubrick hangi öyküyü çekerse çeksin, hangi konuyla ilgilenirse ilgilensin, o konuyu bir bilim insanıymış gibi masaya yatırıp, inceleyen, araştıran, felsefi olarak sorgulayan, bilimsel olarak analiz eden bir yönetmendi.

• 2024-01-19 21:28 Aslında şöyle, şimdi Stanley Kubrick’in filmografisini bir ikiye ayırmak lazım. Hani bir noktadan sonra bizim tanıdığımız, sevdiğimiz, daygı duyduğumuz Stanley Kubrick oldu. 1960 tarihli Spartaküs filmi.

• 2024-01-19 21:29 İlk uzun metraj filmi olan korku ve istek filmi mi? Fear and Desire orijinal adıyla. Kendisi bütün kopyalarını bulup yok etmek istemiştir. Bakın çok ilginç sinema tarihinde ben başka böyle bir örnek görmüyorum. Takıntılı dedik ya yani yarı deli Stanley Kubrick. Herhalde o filmde daha amatördü, daha çok yolun başındaydı. Sonraki o iyice ustalaşmış halindeki bakışıyla herhalde o filmi izlerinde çıkardığı işten de tiksindi yüksek olasılıkla. Nefret etti.

• 2024-01-19 21:30 İşte sineması gibi duygulu böyle tam… …karakterlerle bir özdeşleşme yaşadığımız tam bir katarsis sineması denemez. Stanley Kubrick’in sineması için. Daha iyi, daha kötü filmleri var. O normal yani. Her yönetmenin filmografisinde olabileceği gibi. Ancak Kubrick’in tüm filmleri… …herkese hitap etmeye çalışan… Büyük bütçeliği, büyük ölçekliği, çok uzun hazırlık ve çekim süreçleri içeren falan yani çok özenli filmler gerçekten.

• 2024-01-19 21:31 Bu yaklaşımın ve türün adı Yeni Dalga Bilimkurgu’ydu. Yeni dalga bilimkurgu ne demekti? Şu demekti. O zamana kadar bilimkurgu, hiçbir şekilde gerçeklik barındırmak zorunda olmayan, fantezi dediğimiz türle yakınlıklar içeren, hiçbir bilimsel, felsefi ve gerçekçi gelecek öngörüsünde bulunma yükümlülüğü taşımayan bir türdü. İşte Yeni Dalga Bilimkurgu’da bilimkurgu ciddileşti, felsefileşti ve bilimselleşti. İlk verilen isim aslında Yeni Dalga Bilimkurgu değildi, sonradan bu isim verildi. İlk verilen isim …bilimsel bilimkurguydu.

• 2024-01-19 21:31 …”Gelecek nasıl olabilir?” kaygısıyla ve çıkış noktasıyla… …bilimkurgu eserleri yazmaya başladılar. Kimdi bu yazarlar? Hemen size hatırlatmaya çalışayım. Arthur C. Clarke, Robert A. Heinlein, Isaac Asimov… Philip K. Dick, Ursula K. Le Guin, Michael Crichton’u da sayabiliriz belki, James Ballard’ı da sayabiliriz. Onlar hani daha sonra sayı çıktılar ama özellikle üç isim bakın Arthur C. Clarke, Robert A. Heinlein ve Philip K. Dick bu üç yazar…

• 2024-01-19 21:31 …öncelikle bu isimleri… …edebiyat dünyası sahiplenmektense… …bilim dünyası sahiplendi. Bakın edebiyatta üretimler yapıyorlar… …ancak edebiyat… …hızlıca onları içerisine almıyor. Hızlıca takdir etmiyor. Önce bilim dünyası… …felsefi olarak bu yazarları… …saygıyla karşılıyor.

• 2024-01-19 21:32 Yeni Dalga Bilim Kurgu’nun sinemadaki ilk örneği Stanley Kubrick’in 1968 yılında yaptığı 2001 Uzay Macerası filmidir ki, 2001 Uzay Macerası filminin yazarı zaten Yeni Dalga Bilim Kurgu’nun en önemli yazarlarından bir tanesi olarak andığım Arthur C. Clarke’dır. Arthur C. Clarke, 2001 Uzay Macerası projesinin romanını yazarken aynı zamanda Stanley Kubrick’le birlikte filmin de senaryosunu yazmışlardı. Yani 2001 Uzay Macerası filmi sinema tarihinin ilk yeni dalga bilimkurgu örneğidir.

• 2024-01-19 21:33 Bana göre gerçekten Stanley Kubrick’in en iyi filmi ve aynı zamanda sinema tarihinin de en iyi bilimkurgu filmi 2001 Uzay Macerası filmidir. Şimdi başka muhteşem filmler var bilimkurgu tarihinde. Özellikle 1927 tarihiyle Metropolis bence 2001 Uzay Macerası ile denk yani eşit. Hangisi daha iyi, hangisi daha güçlü ben kendi adıma söylüyorum seçemiyorum. Günümüzün bilimkurgu sever… Gençleri, sinema severleri işte Matrix, Terminator falan diyorlar. Yani o filmler de çok iyi tabii. Ama Metropolis ve 2001 Uzay Macerası’nın yanında… …günümüzün bilimkurguları mütevazı kalır.

• 2024-01-19 21:33 Bir duygusal paylaşım istemiyor aslında. Bizi biraz olaya uzak tutuyor. Diyorum kendisi bilimsel ya, böyle inceleyici ya. Bizim de aynı durumda ve konumda olmamızı istiyor. Ve ben en çok bu açıdan Stanley Kubrick’e gıcık oluyorum açık söylemek gerekirse. Duygusal anlar yaratıyor ama bizi duygusal bir bakış sunmuyor.

• 2024-01-19 21:33 Nasıl sinemaya başladın? Neden yönetmen oldun? Falan gibilerinden bir soruya şöyle cevap vermiştir Üstat. O kadar berbat filmler izledim ki ne yaparsam yapayım bunlardan kötü olamaz dedim.

• 2024-01-19 21:33 Bence kötü filmi var. Bir… …Lolita filmi bence kötü bir film. 1975 tarihli Barry London filmi… …bence o kadar iyi bir film değil. Ve… …bence son filmi, gözü tamamen kapalı, Eyes Wide Shut… O kadar da iyi bir film değil.

• 2024-01-19 21:34 Otomatik Portakal. Gerçek bir işte bilimsel enstrümanla biçimlenmiş bir film. Gerçek bir bilimsel film. Sosyolojik film. Tarihsel film. İnanılmaz bir film bence. En daha sonra işte Shining, Full Metal Jacket, işte Doctor Strange falan geliyor yani.

• 2024-01-19 20:04 Bu film ne anlatıyor? …bana göre sinema tarihinin anlaşılamıyor olma durumunu haklı çıkarabilen… …nadir filmlerden bir tanesi 2001 Uzay Macerası… …ve benim görebildiğim kadarıyla da sinema tarihinin… …olabilecek en büyük konusunu ve meselesini işleme cüretinde bulunmuş film… …2001 Uzay Macerası. Yani ben sinema tarihinde 2001 kadar… …büyük bir konuyla ilgilenmiş başka bir film hatırlamıyorum. …insanın kozmozdaki yeri… …diye genellikle 2001 özetlenir.

• 2024-01-19 21:34 Ondan dolayı Stanley Kubrick sinema tarihinin en büyük bilimsel yönetmeni. Öyle isimlendirmek lazım bence. Bu çok güzel bir isim bence. Yakışıyor gerçekten Stanley Kubrick’e. Bakın felsefi yönetmeni demeyeceğim. Sinema tarihinde felsefe yapmaya soyunmuş gerçekten olağanüstü çok yönetmen var.

• 2024-01-19 20:06 Ama bu muhteşemliğin faturası da duygusallıktan bir parça mahrum olması ve bizim anlattığı dünyalara yakından bakmamıza izin vermiyor olması, herhangi bir duygusal paylaşımda bulunmamıza izin vermemesi diyorum.