Vietnam, Asya’nın Yeni Kaplanı mı? | Çerçeve S3 #45

Highlights

• 2024-10-14 18:14 Sizin ülkenizin kalkınması ne kadar göbekten hasta bir sektöre bağlıysa bu bağlılık diğer sektörleri de iflat ebiliyor ve bir kriz durumunda mesela Hollanda’da bu durum petrol kriziydi.

• 2024-10-14 12:45 Vietnam tabii hepimizin zihnine Vietnam Savaşı’yla kazınmış bir ülke, Vietnam Savaşı’yla hatırladığımız Vietnam savaşı Amerika ile Kuzey Vietnam, Vietnam komünistleri arasında gerçekleşmiş olsa da daha öncesinde Fransız kolonyel güçlerinin ile komünistler arasında bir savaştı. Fransa’yı Amerika destekliyordu. Ondan daha öncesinde Vietnam özellikle bu özgür Fransa güçlerinin kukla yönetimi altında Japon işgali gördü.

• 2024-10-14 12:50 Etrafındaki ülkeleri Çin’e olan mukayeseli mesafesiyle medeniyete olan mesafesi olarak değerlendirir.

• 2024-10-14 12:56 Bu arada, Vietnam’da Fransız işgaliyle bu katolikler ama ne yazık ki özdeşleşmiş durumda ve kendileri tarafında, Vietnam toplumunun bir kısmı tarafından ise batılı işbirlikçisi olarak da görülüyorlar.

• 2024-10-14 12:48 Bu aslında filan biraz da doğruda çıktığı tarafları var özellikle. Laos, Vietnam’ın komşusu, şu an komünist. Kamboçya’da Kızıl Kımerler, sonrasında Vietnam’a da saldırdılar.

• 2024-10-14 12:53 Bugün mesela Daron Acemoğlu’nun söylemlerinde Vietnam’ı görüyoruz. Dünyada teknolojik yatırımların Çin’den kaydığı başlıca ülke Vietnam.

• 2024-10-14 13:03 Ve Vietnam ekonomisinde o kadar büyük bir paya sahip ki Vietnam’ın ihraç ettiği ürünlerin %15’ten fazlası sadece Samsung ürünleri. Aslında dediğimiz gibi Vietnam tarihsel olarak bir tarım ülkesi hatta bir pirinç ülkesi yani ekonomisi tamamen pirinçten dönerken artık bu ekonomin baya değiştiğini görüyoruz tamamen bir aslında elektronik ekonomisi olmuş durumda çünkü biraz istatistikara bakarsak elektronikler artık Vietnam ihracatının %38’ini oluşturuyormuş çok büyük bir oran bu karşılaştırmak için Çin’e bakalım Çin’de de çok fazla elektronik üretim var Çin ekonomisinin, Çin ihracatlarının %30’u elektroniklermiş sadece Samsung’da değil bu arada Foxconn ve Pegatron diye iki tane büyük firma var dünyada bu firmalar aslında Sözleşmeli iş yapıyorlar, parça başı iş yapıyorlar.

• 2024-10-14 22:59 Involuntary celibate teriminin aslında kısaltması. Türkçeye çevirirsek de istemsiz bekarlık diyebiliriz. Kendileri istemelerine rağmen romantik veya cinsel partner bulamama durumu diye kısaca tarif edebiliriz. Ama bu durumun çok daha ötesine giderek aslında misojenist, mizantropist, ıkçı fikirlerle sıklıkla kesişen bir nevi gevşek bir ideoloji halini almış durumda insellik. Kadınların toplumsal, ekonomik ve siyasi hayatta aslında daha çok katılmalarıyla, güçlenmeleriyle kendini ortaya çıkaran biraz da reaksiyonel bir düşünce tarzı bu insellik.

• 2024-10-14 23:00 gerçekten de bir etkisi şöyle bir şey, şöyle anlandırabilirim. Mesela bir insan diyelim ki çok absürt bir fikre sahip, çok uçuk birisi olduğunu düşünüyor. İnternete girdiği zaman öyle ya da böyle bir fark ediyor ki kendisi kadar absürt fikre sahip, uçuk başka insanlar da var. Aslında gerçekten de fikri, düşüncesi, üslubu, hissettikleri absürt ve uçuk. Ama internette kendisine benzer üç kişiyi gördüğü zaman artık kendisini eskisi kadar absürt, uçuk görmemeye başlayabiliyor. Bunun yarattığı, yani internetin aslında verdiği sahte onay hissi biraz tehlikeli.

• 2024-10-14 23:00 Ama tabi Türkiye’nin yönetilme tarzı böyle diyelim. Çok yanlış, acemice alınmış bir karar. Açıkçası yönetmeyi bilmeyen bir güvenlik teşkilatı bence Türkiye’de güvenliğin başında ve şu an saçma sapan bir karar almış durumda. Yani şu anda aslında onlar radikalleşmeye karşı hükümet elindeki en önemli silahı bırakmış durumda. Şöyle şey geliyor, şu an aslında hükümetin Discord uygulamasına sarılması lazım ki bu insanları takip edebilsin.

• 2024-10-14 23:00 İnsan dediğimiz gibi çok zor şartlar altında hayatta kalabiliyor, sabredebiliyor. Fakat bu sabır nasıl gerçekleşiyor diye baktığımız zaman sabretmesinin temel insanda kaynağı bedensel güçten ziyade zihinsel irade. Zihinsel iradeyi de sağlayan en önemli faktörlerden birisi umut. Bugün Türkiye yetmişlerden çok daha belki zengin ama yetmişlere göre umudunu kaybetmiş bir toplumda yaşıyoruz diye düşünüyorum. Bu da hem bahsettiğim varoşlarda artan uyuşturucu kullanımını hem bu gençlerin içe kapanıklığını açıklayan önemli faktörlerden birisi. gençlerimize biraz umut vermemiz gerekiyor

• 2024-10-14 23:07 Vietnam’ın nüfusu 100 milyon civarında, artış hızı biraz düşmüş olsa da yine de bu 100 yılın sonunda 130 milyon civarına erişeceği düşünüyor.

• 2024-10-14 23:01 Vietnam 2007 yılında demografik fırsat penceresine girdi. Ya bu ne demek? Şuna bakalım. Bir toplum içerisinde çalışan nüfus, çalışmaya uygun nüfus, genç nüfus ve yaşlı nüfusun toplamından fazla olduğu zaman, ona demografik fırsat penceresi diyoruz. Toplumlar aslında sanayileşme döneminde genelde bu fırsat penceresine bir kere yarışabiliyorlar ve ortalama olarak 30 yıl sürüyor, 30-35 yıl sürüyor. Vietnam’ınki de aslında 2039’a kadar sürecek olan bir fırsat penceresi. O yüzden Vietnam dediğimiz gibi Çin’e yakın olması, aynı zamanda daha önceki bölümlerimizde de sıklıkla bahsettik

• 2024-10-14 23:01 ABD’nin piyasa ekonomisi olmayan ülkeler listesi. Bu listede 12 tane ülke bulunuyor. Bazıları, Rusya, Çin, Gürcistan, Azerbaycan, Ermenistan gibi öne çıkan ülkeler var ve Vietnam da bu listede. Bu listenin amacı aslında ABD şunu iddia ediyor, bu ülkelerde devlet çok yüksek seviyede ekonomiye müdahale ediyor. O yüzden devletin müdahalesiyle, devletin subvansiyonlarıyla çok ucuza üretim maliyetleri ortamını sağlayabiliyorlar. Ve ABD şunu diyor, bu ülkelerde çok ucuza ürünler üretilebiliyor. Ve ben bu ürünlerin ürünü kesmezsem ABD’deki iç piyasayı düşük maliyetlerle piyasayı bozabilirler

• 2024-10-14 23:03 Vietnam dediğimiz gibi aslında kalkınmasını daha da hızlandırabilmek için bu listeden çıkmayı planlıyor. Ve Vietnam bu listeden çıkabilmek için de son yıllarda, son 10 yıldır hem siyasi düzenini hem de siyasi yapısını zayiyle veralleştirmeye çalışıyor ne kadar çok fazla problemler olsa da ama 2000’li yılların başında da çok aslında yüksek hızla ilerleyen bir kapitalistleşme süreci var Vietnam anayasa olarak ne kadar sosyalist olsa da şu an Çin’de olduğu gibi bir komünist part tarafından yönetiliyor olsa da Aslında fazlasıyla kapitalist bir ülke olarak tarif edebiliriz.

• 2024-10-14 23:04 Vietnam’ın siyasi yapısına da bakalım çok kısaca. Çünkü bu yıl içerisinde bir değişiklik oldu. Ülkenin başkanı artık Tho Lam diye birisi. Eylül ayının son haftasında bu bahsettiğimiz şirketler arası anlaşmadan sonra Joe Biden’la Tho Lam’da bir araya geldiler.

• 2024-10-14 23:04 Teknik olarak 1954’ten beri ülkeyi aynı parti yönetiyor diyebiliriz. Partinin önde gelen teorisyenlerinden olan ve 2011’den aslında 2024’e kadar, 2024’te bu kişi öldü. Çok etkili bir cumhurbaşkanları vardı. Nguyen Phu Tong adında birisi. Bu kişi dediğim gibi aslında bir entelektüel olarak öne çıkıyor parti içerisinde

• 2024-10-14 23:10 Vietnam’ın kurucusu Ho Chi Minh’den biri. Aslında Vietnam tarihindeki en etkili isimlerden birisi. İkinci kurucu diyebiliriz. Vietnam’ın bu kapitalist atılım sürecini de sürdüren kişilerden biriydi.

• 2024-10-14 23:02 Vietnam bir defa 100 milyon nüfusa olan bir ülke. Buradan Orta Doğu’dan Vietnam’a bakınca Vietnam’ın büyüklüğünü ilk bakışta anlayamıyoruz. O yüzden aklımızda olsun. Vietnam mesela 100 milyon nüfusu olan bir ülke, nüfusu bizden daha fazla, İran’dan daha fazla olan bir ülke. Mesela Filipinler 110 milyon nüfusa sahip bir ülke, nüfusu bizden daha fazla, İran’dan daha fazla, belki Mısır’a eşit Mısır’dan biraz fazla olan bir ülke. Sanki coğrafyasının büyüklüklerini bizim ölçeklerimizle değerlendiremediğimiz, tam olarak ölçekleyemediğimiz ülkelerden birisi Vietnam. Yani şöyle söyleyeyim, mesela Vietnam’ın nüfusu İspanya ve İtalya’nın nüfusunun toplamından daha fazla. Çok enteresan bir şey. Yani düşündüğümüz zaman ilk başta sıradan bir Türk vatandaşı olarak bunu aklımıza getirmeyiz.

• 2024-10-14 23:03 Yüz binlerce Amerikalı Vietnam’a gidip savaştıktan sonra kötü aralarla Amerika’ya döndüler ve Amerikan sistemi, Amerika’da zorunlu askerlik, Amerika’daki demokrasi, Hatta bugün şöyle söyleyelim, mesela Amerika’daki başkanlık ön seçimlerinin mevcut haline getirilmesi bile Vietnam Savaşı’nın getirdiği bir adaylar arası tetiklemeden kaynaklıdır. 1968 Demokrat Parti Kongresi’nde yaşanan, Chicago’da yaşanan çatışmalar aslında daha demokratikleşmesini sağlamıştır

• 2024-10-14 23:07 Vietnam’ın da kuzey ve güney iki merkezi var. Vietnam’ın kültürel olarak ilk merkezi aslında daha kuzey tarafları. Vietnam geliştikçe, Vietnam tarihsel olarak ilerledikçe, yavaş yavaş güneye doğru kendisi büyüyor. Ve Vietnam kültürü, Vietnam’ın dili kültürü daha güney yayılıyor. Güney taraflarında Vietnam’ın daha çeşitli etnik unsurların bir yerde bulunduğunu, Mekong nehrinin deltasında hepsinin birlikte yaşadığını söylemek lazım.

• 2024-10-14 23:02 Vietnam dersek 1950’lerden beri ülkenin başında tek parti var. İnternet kısıtlamalarının yoğun olarak yaşandığı bir ülke Vietnam. Bambu diplomasisi siz dedin, Vietnam interneti içinde şöyle diyorlar, bambu firewall var internetin etrafında diyorlar. Çin setlik bambu set, yanan bir bambu ağıyla Vietnam interneti de çevrilmiş durumda.

• 2024-10-14 23:06 Amerikan ordusunda Vietnam kökeli bir general bile var, bunu söyleyebilirim. O yüzden de Amerika, Vietnam’a çok yakın

• 2024-10-14 23:06 Çin’in özellikle Güney Çin Denizi’ndeki askeri iddiaları, burada Çin’in mülhasır ekonomik alan ve özellikle kim adalar üzerindeki hakimiyet iddiaları Vietnam tarafından kabul edilmiyor. Güney Çin Denizi’ni tarihsel olarak kendisinin egemenlik sahası olarak görse de Vietnam’da kendi kıta sahanlığı içerisinde Güney Çin Denizi’ni görüyor. Güney Çin Denizi’nin egemenliği için ciddi bir mücadele var. Burada Amerika donanmasıyla Vietnam’ın yanında duruyor ve Çin’den geliyor.

• 2024-10-14 23:02 Türkiye’yi kalkınmada geçmesi olası olan bir ülke şu anda gözüküyor. Çok yüksek bir kalkınma oranı var açıkçası. Türkiye dünyanın hemen hemen %1’i bir ekonomik büyüklüğe sahip. Vietnam sayılırsa o seviyelere gelmedi ama bu gidişle gelecek 10 yıl içerisinde, o bahsettiğim pencerenin içerisinde Vietnam o seviyelere gelebilir gibi görünüyor bence.

• 2024-10-14 23:06 Fakat Vietnam’da dediğimiz gibi internet sıkı bir şekilde kontrol ediliyor ve Vietnam yasaları gereği iletişim sektöründe şirketlerin en fazla yarısı yabancılara ait olabiliyor. Yani o yüzden tam anlamıyla bir hissedar olarak şirketin kontrolünü sağlayamıyorlar Vietnam’da ama SpaceX 1.5 milyar dolarlık bir yatırım yapmayı planlıyormuş ve şirkette en az %50.1 kadar sahibi olmak istiyor. Yani o yüzden bir anlaşılmama durumu var. Bir hatırlarsak SpaceX ve Elon Musk, Starlink, Brezilya hükümetiyle de bir anlaşmazlık yaşamıştı

• 2024-10-14 23:08 Ama Vietnam, Samsung’un en çok üretim yaptığı yer. Samsung için en önemli olan yer. Samsung’un ürettiği bütün cep telefonlarının %40’ı Vietnam’da üretiliyormuş. Ve Vietnam ekonomisinde o kadar büyük bir paya sahip ki Vietnam’ın ihraç ettiği ürünlerin %15’ten fazlası sadece Samsung ürünleri.

• 2024-10-14 23:08 Vietnam tarihsel olarak bir tarım ülkesi hatta bir pirinç ülkesi yani ekonomisi tamamen pirinçten dönerken artık bu ekonomin baya değiştiğini görüyoruz tamamen bir aslında elektronik ekonomisi olmuş durumda çünkü biraz istatistikara bakarsak elektronikler artık Vietnam ihracatının %38’ini oluşturuyormuş çok büyük bir oran bu karşılaştırmak için Çin’e bakalım Çin’de de çok fazla elektronik üretim var Çin ekonomisinin, Çin ihracatlarının %30’u elektroniklermiş

• 2024-10-14 23:10 Dünya sermayesi bugün belli ki Çin’le yaşadığı Amerika’nın ticaret savaşından dolayı Vietnam’ın yanında yer alacak. Bangladeş bir Darbe yaşadı ve muhtemelen biraz duralayacak ama… Mesela Bangladeş’te ciddi teksil yatırımları şu an devam ediyor. Bangladeş ekonomisi son 10 yılda ciddi ilerledi. Pek insanlar farkında değillerdir belki Türkiye’de, onu söyleyeyim. Vietnam yine aynı şekilde ekonomisi ciddi kalkınan bir ülke. Malezya’da özellikle bu Singapur’un devamı denilebilecek coğrafyalarda Malezya Devleti’nin yüksek teknoloji şirketleri için hazırladığı sahalar var, yatırım sahaları var özellikle.

• 2024-10-14 23:09 Ve bütün bu rekabetin ortasında da işte Singapur’u zaten esasına saymaya da gerek yok. Singapur, Tayvan ve Güney Kore gibi ülkeler bunlar orijinal asya kaplanları. Japonya’yla birlikte dört orijinal asya kaplanı. Burada ben ekonomik olarak ilgimserim açıkçası. Vietnam ciddi bir eğitim seferberliği içerisinde olan bir ülke. Cidden eğitim seferberliğinde bu sistem dediğimiz alanlara yönelmiş durumda öğrencileri. Eğitimli bir Vietnamlı nüfusa arkadan geliyor.